یکی از عواملی که زیبایی فرد را دستخوش تغییر می کند، ناهنجاری های فکی است. ناهنجاری های فکی در اثر اشکال در اندازه یا موقعیت قرار گیری فک ها ایجاد می شوند و بهتر است هر چه سریعتر پس از تشخیص آن، درمان شوند. در ادامه با انواع این ناهنجاری ها و چرایی و چگونگی درمان آنها آشنا می شویم.
چرا باید ناهنجاری های فکی درمان شوند؟
ناهنجاری های فکی به دلیل این که در چهره فرد تاثیر منفی می گذارند، می توانند او را دچار مشکلات روحی از جمله مشکل “خود زشت پنداری” و از بین رفتن اعتماد به نفس کنند. بسیاری از این افراد حتی حضور در جامعه را دوست ندارند و از یک لبخند ساده، خودشان را محروم می کنند.
اما موضوع فقط ظاهر ناخوشایندی که این ناهنجاری ها ایجاد می کنند نیست. ناهنجاری های فکی، مشکلاتی همچون اشکال در تنفس، اختلال در گفتار و ایجاد مشکل در جویدن غذا و هضم آن را می توانند به وجود آورند. اشکال در جویدن و هضم ناکامل غذا علاوه بر فشاری که به دستگاه گوارش می آورد در جذب مطلوب ویتامین ها و عناصر لازم غذایی نیز اختلال ایجاد می کند که این خود باعث آسیب به ارگان های بدن خواهد شد و حتی می تواند روی خلق و خوی شخص نیز تاثیر منفی بگذارد.
انواع ناهنجاری های فکی
همانطور که گفته شد هرگونه اشکال در اندازه یا نحوه قرارگیری فکین می تواند منجر به ایجاد ناهنجاری های فکی شود. کوچک یا بزرگ بودن فک بالا یا پایین در هر بعد از فضا، جلو یا عقب بودن فک بالا یا پایین، قرارگیری بالاتر یا پایین تر از موقعیت نرمال هر یک از فکین، انحراف فک، و هر گونه ترکیبی از این موارد منجر به ناهنجاری های فکی می شود که از مهمترین و شایعترین آنها می توان موارد زیر را نام برد:
- ناهنجاری کلاس 2
- ناهنجاری کلاس 3
- اپن بایت اسکلتال
- کراس بایت اسکلتال
- انحراف فک
ناهنجاری فکی کلاس 2: در این نوع ناهنجاری، یا فک بالا بزرگ یا جلو است و یا فک پایین کوچک و عقب است یا ترکیبی از این دو حالت مشاهده می شود. البته در اغلب موارد در ناهنجاری کلاس 2 اسکلتی فک پایین مقصر است. نتیجه چنین حالتی در نهایت افزایش فاصله افقی فک بالا و پایین است که در برخی افراد به شکل افزایش اورجت در بعد دندانی خود را نشان می دهد.
ناهنجاری فکی کلاس 3: در این ناهنجاری بر خلاف ناهنجاری کلاس 2 ، یا فک بالا کوچک و عقب است و یا فک پایین بزرگ و جلو است و یا ترکیبی از این دو حالت وجود دارد. در ناهنجاری کلاس 3 معمولا هر دو فک به یک اندازه مقصر هستند. نتیجه نهایی چنین حالتی جلوتر دیده شدن فک پایین در مقایسه با موقعیت نرمال آن است.
اپن بایت اسکلتال: در این ناهنجاری رشد عمودی فک بالا یا پایین و یا هر دو فک بیش از حد نرمال است و به همین دلیل ارتفاع صورت افزایش می یابد که در نتیجه آن دندان های قدامی به یکدیگر نمی رسند و از نظر عمودی بین آنها فاصله ایجاد می شود.
کراس بایت اسکلتال: اگر رشد هر یک از فکین در بعد عرضی کمتر یا بیشتر از حد نرمال باشد منجر به ایجاد کراس بایت اسکلتال می شود. شایعترین حالت ایجاد کننده کراس بایت اسکلتال رشد کم و تنگی فک بالا می باشد.
انحراف فک: در این ناهنجاری یک سمت فک بیشتر از سمت دیگر رشد می کند و این سبب ناقرینگی و انحراف آن می شود. در این صورت خط میانی دندان های بالا و پایین، روی هم قرار نمی گیرد. این ناهنجاری یک ناهنجاری اسکلتی است که عموما در فک پایین رخ می دهد. دلیل این ناهنجاری می تواند ارثی و یا اکتسابی باشد.
زمان درمان ناهنجاری های فکی
توصیه می شود هر زمانی که احساس کردید خود یا فرزندتان دچار ناهنجاری فکی هستید برای درمان آن به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. ناهنجاری های فکی در همه سنین، البته با روشهای متفاوت قابل درمان هستند.
در سنین کودکی، با کمک دستگاه های ارتودنسی می توان این ناهنجاری ها را تا حد زیادی برطرف نمود، تا جایی که شاید نیازی به جراحی فک و سپری کردن دوره نقاهت سخت و طولانی پس از آن نباشد. در کودکان به دلیل این که هنوز رشد فکین پایان نیافته است، امکان تغییر دادن جهت و مقدار رشد استخوان های آن ها، با کمک دستگاه های ارتودنسی وجود دارد.
برای این موضوع ارتودنتیست از همان ابتدا وضعیت دندان های کودک شما را بررسی می کند و با طرح درمان مناسب، ماه به ماه، تغییراتی میلیمتری در اندازه و موقعیت فک می دهد. اما پس از بلوغ و کامل شدن رشد، این امکان از بین می رود و اصلاح ناهنجاری های فکی نیازمند درمان توام ارتودنسی و جراحی فک خواهد بود.
به همین دلیل است که توصیه می شود به محض این که در فک و صورت فرزندتان حالتی غیر طبیعی احساس کردید برای تشخیص و در صورت لزوم درمان به موقع آن، هر چه سریعتر به یک ارتودنتیست مراجعه کنید. اگرچه بهترین کار طبق توصیه انجمن ارتودنتیست های آمریکا این است که کودک خود را در سن 6 تا 7 سالگی برای ویزیت ارتودنسی نزد یک متخصص ارتودنسی ببرید.
یک دیدگاه بنویسید